Devlet, alacaklının alacağına kavuşması icin icra organları kurar. Bunun sebebi alacaklının kendi kendine hak aramaya kalkmasını engellemek ve varsa bir alacağı devlet eliyle tahsil etmektir.

İcra ve iflas kanunu gereği icra memuru alacaklı ve borçlunun haklarını korumak ile yukumludur. Burada bahsedilen borçlu kavramı içerisinde elbette haciz sırasında hacizle muhatap olan diğer kişileri de saymak gerekir. Bu, borçlunun yakını olabileceği gibi borclu ile hiç bir ilgisi olmayan biri de olabilir. İşte hacizde istihkak iddiası da böyle bir durumda mevzu bahis olur.

İSTİHKAK İDDASİ NEDİR

Hacizde istihkak iddiası, alacaklı tarafından gösterilen veya borçlunun adresinde yapılan haciz sırasında haczi talep edilen menkullerin borçluya değil KENDİSİNE veya YETKİLİSİ OLDUGU SİRKETE ait olduğundan bahisle haciz sırasında yada hacizden sonraki 7 gün içinde icra dairesine sunulan beyan demektir.

Bu beyan haciz sırasında sunulabilecegi gibi yukarıda dediğim gibi şayet hacizde hazır değilse daha sonra da icra dairesine sunulabilir.

İstihkak iddiasında bulunan kişi haciz tutanağında haczi talep edilen yada haczedilen malların kendisine ait olduğunu iddia etmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta istihkak iddiasında kimin bulunabileceği mevzsudur.

Kimler istihkak iddiasında bulunabilir

İstihkak iddiası bir mal üzerine aynı veya sınırlı ayni hakka dayanarak o mal üzerinde HAK İDDİA EDİLMESİDİR. haliyle bu hak ancak kendi adına iddia edilebilir.

Madde 96 – (Değişik: 18/2/1965-538/53 md.)
Borçlu, elinde bulunan bir malı başkasının mülkü veya rehni olarak gösterdiği yahut
üçüncü bir şahıs tarafından o mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddia edildiği takdirde, icra
dairesi bunu haciz ve icra tutanaklarına geçirir ve keyfiyeti iki tarafa bildirir.
İcra dairesi aynı zamanda istihkak iddiasına karşı itirazları olup olmadığını bildirmek üze-
re alacaklı ve borçluya üç günlük mühlet verir. Sükütları halinde istihkak iddiasını kabul etmiş
sayılırlar.
Malın haczine muttali olan borçlu veya üçüncü şahıs, ıttıla tarihinden itibaren yedi gün
içinde istihkak iddiasında bulunmadığı takdirde, aynı takipte bu iddiayı ileri sürmek hakkını
kaybeder. İstihkak iddiasının yapıldığı veya istihkak davasının açıldığı tarihte istihkak müddeisi
ile birlikte oturan kimseler yahut bu şahısların iş ortakları, iddianın yapıldığı tarihte veya istihkak
davası 97 nci maddenin 9 uncu fıkrası gereğince açılmışsa davanın açıldığı tarihte malın haczine
ıttıla kesbetmiş sayılırlar.

İcra iflas kanunu 96. Maddesi çok açık olup istihkak iddiasında bulunabilecek sadece iki kişi vardır.

1- Borçlu 3. Şahıs adına veya kendi adına

2- 3. Şahıs KENDİ ADİNA veya YETKİLİSİ OLDUĞU ŞİRKET ADINA. ( Bizzat ortak yada imza yetkilisi)

Bunlar dışında kimse başka bir şekilde istihkak iddia edemez.

Bir çok kez başımıza gelmesine rağmen hala yapılan yanlışlardan biri, kişinin kendi adına değil bir başkası adina istihkak iddia etmesidir ki bu durumda normal şartlarda geçerli bir istihkak iddiasi YOKTUR. Daha açık bir ifade ve örnekle

Alacaklı A, borçlu B için hacze gider. Fakat haciz sırasında borçlu değil borçlu ile ilgisi bulunmayan üçüncü kişi U vardır. Haciz sırasında U, haczedilen bilgisayarın kendisine ait olduğunu iddia ederse sorun yoktur. Fakat U haczedilen malın M’ ye ait olduğunu iddia ederse bu durumda geçerli bir istihkak iddiası yok sayılır ve hacize istihkak iddiası yokmuş gibi devam edilir.

Yada başka anlatımla alacaklı Ahmet borçlu Alibaba ltd sti ne hacze gidilmesini ister. Ama gidilen yerde alianne a.ş şirketinin MUHASEBECİSİ oradaki malların alianne a.ş ye ait olduğunu iddia eder. Bu istihkak iddiası geçersizdir. İcra memurluğu tarafından alacaklının talebi doğrultusunda haciz işlemine devam etmek gerekir.

Hacizde istihkak iddiasından sonra neler yapılır ?

Yöntem basit. İcra memuru haciz mahallinde ki her konuşmayı normal şartlarda haciz tutanağına geçirmelidir. Varsa istihkak iddiaları yada başka iddiaları onu da geçirir. İstihkak iddiası sonrası neler yapılacağı İİK. 97 ve 99. Maddelerinde belirtilmiştir. Çoooook geniş bir alan olduğundan bu konuyu ayrı bir başlık altında anlatacağım. Ama kısaca özetlemek gerekirse haciz işlemi bittikten sonra eğer istihkak iddiası varsa icra memuru iki şekilde hareket etmelidir.

1- Şayet esas icra dairesinden hacze çıkılmışsa hacizin 97. mi 99. maddelerine göre yapıldığına yine haciz sırasında karar verir ve ya alacaklıya yada 3. şahsa dava açması için 7 günlük süre verir.

2- Şayet Talimat icra dairesinden hacze çıkılmışsa, talimat icrası kesinlikle 97. veya 99. maddeyi belirtmeden haczi sonlandırıp tutanağı esas icra dairesine göndermelidir. Tutanak esas icra dairesine gelince icra müdürü dosyaya sunulan evraklar üzerinden haczin hangi maddesine göre yapıldığını belirtir ve karşı tarafa dava açması için 7 günlük süre verir.