İcra da şikayet
İcra ve iflas kanunumuza göre icra dairesindeki memur ve müdürlerin yaptıkları her işin gerekçeli olması öngörülmüştür.
Ayrıca icra dairesinin asıl amacı da Alacaklının borçludan alacağını devlet aracılığıyla tahsil etmektir. Haliyle icra memur ve müdürleri çok önemli görevler üstlenmektedir.
Haliyle kanun koyucu bu kadar hayati görevlere sahip icra memur ve müdürünun her hareketini her kararını yoruma dayalı olmayacak şekilde net ve kesin ifadeler ile açıklamış, bu kararlar için icra dairesine süreler vermiştir. Örneğin keyfilige ve adaletsizliğe yol açmaması açısından icra müdürüne haciz talebini 3 gün içinde yerine getirmesi şart koşmuştur.
Bu ve bunun gibi bir çok düzenlemenin yer aldığı icra ve iflas kanununda elbette bu kadar yetki ve sorumluluğa sahip icra memurlarının hatalı işlem veya keyfi hareket de bulunabileceği de öngörülmüş ve bazı tedbirler getirilmiştir.
Bu tedbirler icra memur muamelesini şikayet ve tazminattir. Konumuz da şikayet ile ilgilidir.
Her ne kadar adı şikayet de olsa bir nevi bizler buna itiraz da diyebiliriz. Çünkü;
İcra muduru verdiği bir karardan kendiliğinden dönemez. İcra müdürü sonradan verdiği kararın hatalı olduğunu anlasa bile bundan dönemez. Bu kararı iptal etmenin tek yolu vardır . O da sikayettir.
Şikayet Sebepleri Nelerdir ?
Şikayet icra ve iflas kanununda 16. Madde de düzenlenmiştir.
16. Madde de şikayet sebepleri
17. Madde de şikayet sonucu verilecek kararlar ile
18. Madde de şikayetin incelenme şekline yer verilmiştir.
Şikayet süresi Ne Kadardır ?
16. Madde de belirtilen şikayet sebeplerinden ikisi 7 günlük süreye tabiyken iki tanesi de süresiz olarak şikayet konusu yapılabilir. Yani toplam 4 şikayet sebebi vardır.
1- işlemin kanuna aykırı olması
2- işlemin hadiseye uygun olmaması
3- Bir hakkın yerine getirilmemesi
4- Bir hakkın sebepsiz yere sürüncemede bırakılması.
Bu şikayet sebeplerinden işlemin kanuna aykırı olması ve işlemin hadiseye uygun olmaması durumunda şikayet süresi 7 gündür. Bu süre işlemin tebliğinden yada ogrenilmesinden itibaren başlar. Bu süre hak düşürücü olup icra mahkemesi şikayetin süresinde yapılıp yapılmadığını re’sen inceler.
Şikayet Davasında Örnekler
Örneğin, haciz talebinin icra müdürlüğünce red edilmesi süresiz şikayete tabidir. Çünkü bu durumda memurun red kararı ile isleminiz durmakta ve dosya ileriye gitmemektedir. Bir hakkın yerine getirilmemesi sebebiyle süresiz şikayete tabidir. Tabiki her kararın bir gerekçesi de olması gerekeceğinden icra müdürünün haciz talebinin reddi kararinin doğru olup olmadığını icra mahkemesi inceleyecektir.
Bir başka örnek de haciz talebinize rağmen müdürün karar vermemesi. Süreci uzatması. Bu durumda da müdür karar vermemiştir ortada bir işlem yoktur denebilir ama yine de bu şikayete tabidir. Çünkü icra müdürlüğünün işlemlerinden kasıt ille de yapılmış işlem değildir. Haciz talebinize sessiz kalınması, olumlu yada olumsuz karar verilmemesi de bir işlem gibi muamele görür ve bir hakkın sebepsiz sürüncemede bırakılması sebebiyle süresiz şikayete tabidir.
Başka bir örnek düşünürsek, siz haciz talebinize borçlunun BMW marka arabasına haciz ve yakalama konulmasını istediniz, müdür ise sadece haciz konması kararı verdi. Bu da bir hakkın yerine getirilmemesi olarak düşünülmelidir.
En çok basimiza gelenlerden biride hacze gidilen adres de icra memurunun İSTİHKAK haciz yaparken iik 97 uygulamak yerine iik 99. Maddeyi uygulamasıdır. Bu işlem eldeki haciz tutanagina bakıldığında olguların yanlış veya eksik değerlendirilmesi sonucunda verildiği ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlar da işlemin hadiseye uygun olmaması sebebiyle 7 gün içinde şikayet yoluna gidilebilir.
İcra ve iflas kanununun 82/15. Maddesine göre borçlunun haline münasip evi haczolunamaz. Fakat icra dosyasında bir evin borçlunun haline münasip olup olmadığını icra müdürlüğünün değerlendirme yetkisi yoktur. Alacaklının o eve haciz konulması talebi varsa icra müdürlüğü bu kanun maddesini sebep gösterip haciz talebini red edemez. Çünkü haczedilmezlik iddiası sadece ve sadece borçluya tanınan bir hak olup icra müdürlüğünce kendiliğinden gozetilemez. Haliyle icra müdürlüğü tarafından evin tapusuna haciz konulması talebi RED EDİLİRSE bir hakkın yerine getirilmemesi sebebiyle süresiz şikayete gidilebilirken tersi durumda talep KABUL EDİLİRSE, borçlu bu durumu öğrendikten sonra 7 gün içinde işlemin kanuna aykırı olmasından ötürü şikayete gitmek zorundadır. Kısacası icra müdürlüğü bu durumda hangi kararı verirse versin bir şekilde şikayet ile karsilasabilecektir. Bu ev örneği borçlunun maaş haczinin talebinde veya emekli maaşının haczinde de geçerlidir ve aynı mantikla sonuca gidilebilir.
Şikayet nereye yapılır ? Yetkili ve Görevli Mercii Neresidir?
Şikayet işlemin yapıldığı (esas dosyanın değil) icra dairesinin bulunduğu icra mahkemesi ne karşı yapılır. Bu şikayet esasen bir dava olsa da davalı taraf yoktur. İptali istenen memur muamelesidir. Dikkat ederseniz şikayet işlemin yapıldığı icra dairesinin yargı çevresi içindeki icra mahkemesinde yapılır dedim. Örneğin dosyanın esasi İstanbul fakat talimat dosyası Ankara da ise ve iptali istenen işlemi yapan talimat icra dairesi ise o halde yetkili ve görevli mahkeme Ankara icra hukuk mahkemesidir.
Şikayet ile alakalı diğer bilgiler yine konumuz içerisinde extra başlıklarla ayrıntılı olarak anlatılacaktır